Κι  όμως φίλοι  συγχωριανοί  έχουμε  σχέδιο πόλης !

Στο  χωριό μας.  Από το 1954.  Ποιος στην  χάρη  μας. Μεγαλεία. Στα  χαρτιά  βέβαια. Στις  καλένδες. Όπως  τόσα  σχέδια  ελληνικά, και αυτό δεν ισχύει.

Κρυμμένο  σε κάποια  συρτάρια  κάποιων  υπηρεσιών. Το  βρήκα τυχαίως.

Όμως έχει ιστορική αξία.

Όπως  υποθέτω, στα  πρώτα χρόνια  της δεκαετίας  του ’50  κάποιοι  ασχολούντο με  την οικιστική ανάπτυξη  θέλησαν  να δώσουν  «μεγαλόπνοη»  ώθηση  στην  ύπαιθρο. Έτσι ανατέθηκε σε  κάποιους μελετητές  η σύνταξη  πολεοδομικών  σχεδίων  σε διάφορες περιοχές  της Ελλάδας.

Στην περιοχή μας, εκτός  της  Χρυσοβίτσας,  εκπονήθηκαν  σχέδια και  στο  Πρόδρομο, Μαχαιρά,  κλπ.   

Στο χωριό  μας  το  σχέδιο εγκρίθηκε  την  4 –Μαρτίου- 1954  από τις τεχνικές υπηρεσίες  του  Υπουργείου ανοικοδομήσεως, πήρε  τον αριθμό  Β11 και δημοσιεύτηκε  στο  ΦΕΚ 37/Α/1954.

Αν  μελετήσουμε  λίγο το σχέδιο  θα  δούμε  ότι  έχουν  χαραχθεί (προβλεφθεί) δρόμοι  ευθείς  και άνετοι  και πλατείες.

Μια  πλατεία προβλέπεται  στην  ήδη υπάρχουσα  και άλλη μια προβλέπεται κοντά στο  δημοτικό σχολείο δίπλα στον παλιό μύλο του Χασιώτη.

Οι  δρόμοι  που προβλέπονταν  είναι:  Τρεις  παράλληλοι  με τον υπάρχοντα κεντρικό δρόμο του χωριού. Δύο  ανάντη  προς το  βουνό   και ένα κατάντη  προς  Βαρκά.

Επίσης  υπάρχουν εφτά κάθετοι δρόμοι (ανατολή – δύση) και ένας διαγώνιος.

Οι δρόμοι βέβαια  έχουν καλό πλάτος(8μ. οι οριζόντιοι και 6μ. οι  κάθετοι) αλλά  σχεδιάστηκαν  χωρίς να  λαμβάνεται υπόψη  το φυσικό ανάγλυφο και  γενικά η υπάρχουσα κατάσταση (υπάρχοντες δρόμοι , οικίες , κλπ.)

Φαντάζομαι σχεδιάστηκαν από το γραφείο και από μακριά  και με σκεπτικό  ωραιοποίησης  και  απολυτότητας.

Κατ’  αυτό τον τρόπο  εκπονήθηκαν  πάμπολλα σχέδια  υπαρχόντων  οικισμών,  μεγάλων και  μικρών. Πρόχειρα  και από μακριά. Το  αποτέλεσμα . Δεν  εφαρμόσθηκαν ποτέ και πουθενά . Όπου  ήθελε  ο  καθένας  έχτιζε . Αφού  δεν  υπήρχαν  ελεγκτικοί  μηχανισμοί ,  και  αφού  υπήρχε  πρόχειρο  σχέδιο  του κάθε  οικισμού  με  αυτοσχέδιους  δρόμους . Κλασικό  παράδειγμα  στην  περιοχή  μας , η  Κατούνα  Ξηρομέρου .  

Και  βλέπουμε  σχέδια με  δεκάδες  σφραγίδες και  εγκρίσεις  και  θεωρήσεις  με  πομπώδη  αρχή  να  καταλήγουν , παλιόχαρτα.

Αιτία  βέβαια  δεν  είναι η  αυθαιρεσία  των  Ελλήνων  πολιτικών  και  η  αβελτηρία   του κράτους  μόνο.

Σοβαρός  παράγοντας  εγκατάλειψης  της  εφαρμογής  των  σχεδίων  είναι   η  αστυφιλία . Η  εγκατάλειψη  των  χωριών ,  η  απομείωση  του  πληθυσμού  της  υπαίθρου και  κατά  συνέπεια  η παύση  ανέγερσης  νέων  οικοδομών .

Και  εάν  έχτιζε  κανένας  ξεχασμένος  ή  αν  έφραζε προβλεπόμενο  δρόμο   ποιος  νοιάζονταν !

Βέβαια  ούτε και  τώρα  μπορεί να  εφαρμοστεί  το  σχέδιο  με  όσες νέες  επικυρώσεις  και  εάν περιβληθεί  είναι  ανεφάρμοστο .

Εν  πάση  περιπτώσει  η  ύπαρξη  εκείνου  του  σχεδίου  ας  μας  βάλει  σε  σκέψεις και  ας   ξεκινήσουμε  να  σκεφτόμαστε  ότι  ένα  σχέδιο  στο  χωριό  μας  είναι  εντελώς  απαραίτητο ,  για  πολλούς  λόγους . Ο  πρώτος  και  κυριότερος  είναι  ότι  θα  κατοχυρωθούν  με ρυμοτομικές γραμμές  οι  υπάρχοντες  δρόμοι  και  δεν  θα  καταπατώνται  πλέον . Επίσης  θα  επαναχρησιμοποιηθούν  κάποιοι  παλιοί  ξεχασμένοι  δρόμοι  οι  οποίοι  είναι  έρμαιοι   των  ιδιοκτητών . Δεν  χρειάζεται  βέβαια  να  αναφέρουμε  ότι  ένα   σχέδιο  μπορεί  να  είναι  χρήσιμο  εργαλείο   για  οποιαδήποτε  μελέτη  ανάπτυξης , ανάπλασης  και  γενικά  βελτίωσης  του κάθε  οικισμού.          

                                                        Δημήτριος   Κίσσας